Zandkoliek voorkomen altijd beter dan genezen.

Wat is zandkoliek?
Een paard krijgt op verschillende manieren zand binnen. Paarden die grazen op korte weides trekken vaak het gras met wortel en al uit de grond waardoor ook het zand wordt opgenomen. In hooi of kuil vind je soms zand terug wanneer het gras zo kort mogelijk wordt gemaaid voor extra hooiopbrengst. Sommige paarden hebben de vervelende gewoonte zand op te likken. Er ontstaan problemen als het paard meer zand opneemt dan de darmen af kunnen voeren. Er blijft zand achter in de lager gelegen delen en bochten van de darmen en dat kan wel ophopen tot 50 kilo. De darmen kunnen niet meer goed functioneren en er zal zich meer zand ophopen. De gezondheid van het paard zal achteruitgaan. Het paard kan symptomen als lusteloosheid, vermagering, een opgezette buik, diarree en ongemak tijdens het rijden vertonen. De beweeglijkheid van de darmen neemt af en er ontstaat een verstopping of een ophoping van gas. Op een gegeven moment krijgt het paard hevige buikpijn oftewel koliek. De dierenarts kan de koliek behandelen en soms de oorzaak van de koliek bepalen. De diagnose ‘zandkoliek’ kan met zekerheid worden gesteld op een röntgenfoto.

Twijfel jij of jouw paard een teveel aan zand met zich mee draagt? Dit kan je het thuis testen:
Los 4/5 mestballen op in water in een doorzichtig reservoir (bijvoorbeeld plastic handschoen of maatbeker), het zand zakt dan naar de vingertoppen of bodem. Als er na een half uur meer dan een theelepel op de bodem ligt dan is de kans aanwezig dat hoeveelheid zand in de darmen tot verstopping en/of koliek kan leiden. Om een goed beeld te krijgen van de situatie is het advies om dit meerdere dagen achter elkaar uit te voeren.

Hoe voorkom ik zandkoliek bij een paard?
– Zorg dat een paard voldoen ruwvoer tot zijn beschikking heeft. De ruwvoerbehoefte van een paard (in kilo’s droge stof) komt neer op circa 1% van het lichaamsgewicht.
– Wanneer een paard op een schrale weide staat, is het beter het paard op de weide bij te voeren met ruwvoer. Gedurende de periode die een paard op de weide staat, zonder ruwvoer, zal het proberen te voldoen aan de ruwvoerbehoefte, waardoor korte sprietjes gras uit de grond worden getrokken, waarbij wortels met zand worden gegeten.
– Om te voorkomen dat een weide verschraalt, waardoor de kans op zandopname toeneemt, kan strip grazing worden toegepast.
– Voer niet van de grond! Om te voorkomen dat paarden te veel zand opnemen, dient het ruwvoer te worden aangeboden in een ton, ruif of hooinet. Door onder het hooi rubber matten/betegeling te leggen, wordt voorkomen dat gemorst ruwvoer alsnog vol met zand komt te zitten.
– Hooipartijen kunnen, doordat de maaimachine te diep is ingesteld en er veel grond wordt meegemaaid, ook aanzienlijke hoeveelheden stof en grond bevatten. Wanneer dit aan het hooi te zien is, kan het hooi kort (20 minuten) worden geweekt, waardoor het zand uitzakt.

Mocht je denken dat jou paard last heeft van zandophoping/koliek wacht dan niet te lang af en bel direct met een dierenarts.

De winter is altijd een uitdaging voor paardeneigenaren, wat betreft het voeren van de de paarden. Lage temperaturen, harde wind en regen, sneeuw en ijs zijn allemaal factoren die zorgen voor een toenemende behoeften van paarden. Bijvoorbeeld om zich warm te houden en op gewicht te blijven.

Daarom geeft VoerVergelijk enkele tips voor de winter:
1. In de winter verliezen veel paarden gewicht. Dit blijft soms onopgemerkt door dikke dekens of een dikke vacht. Controleer daarom minimaal elke 30 dagen de lichamelijke conditie van je paard. Als je paard iedere winter gewicht verliest, probeer dan in de maanden voorafgaand aan de winter de lichaamsconditie een beetje te verhogen, zodat je paard een beetje gewicht kan verliezen, zonder echt mager te worden.

2. Bij temperaturen onder de 7 graden Celsius hebben paarden extra energie nodig om het lichaamsgewicht te handhaven. Vergeet niet dat grassen niet groeien tijdens de koudere maanden. Het verstrekken van voldoende ruwvoer kan voorzien in de behoefte aan nutriënten voor onderhoud. Geef minimaal 1,5 – 2 kg ruwvoer per 100 kg lichaamsgewicht. Het eten en verteren van hooi/kuilgras helpt paarden ook warm te blijven.

3. Als ruwvoer beperkt beschikbaar is, dan kan bietenpulp ook een heilzame bron van vezels zijn.

4. Gebruik hooifeeders in de winter. Als ruwvoer op de grond word gegeven verspillen paarden tot 20%.
5. Paarden die moeten presteren door middel van arbeid of dracht hebben naast hooi, behoefte aan extra krachtvoer om het lichaamsgewicht te handhaven. Geef niet meer dan 3 kg per maaltijd, om koliek te voorkomen.

6. Overweeg het toevoegen van vet aan de voeding in de vorm van plantaardige olie of zemelen. Vet bevat tot 3 x meer energie dan koolhydraten. Lees meer over een vetrijk rantsoen
7. Verzeker jezelf ervan dat het gebit van je paard in orde is en zorg voor een goede ontworming voor de winter.

8. Paarden kunnen minder water opnemen tijdens de winter. Grote hoeveelheden ijskoud water kunnen een verhoogd risico geven op koliek. Zorg ervoor dat je paard minimaal 10 liter schoon water per dag drinkt. Controleer dagelijks en verwijder het ijs, indien nodig.

9. Geef je paard de beschikking over een zoutblok. Met uitsluitend ruwvoer wordt niet voorzien in de behoefte aan zout.

10. Houd in gedachten dat oudere paarden extra behoeften hebben tijdens de winter. Lees meer over het op gewicht houden van een oud paard.